Mehmet Şimşek
Dünyanın en büyük açık bilgi kaynağı olan Wikipedia, beklenmedik bir tehditle karşı karşıya: Yapay zeka (AI) botları. Wikimedia Vakfı’nın açıklamalarına göre, 2024’ün başından bu yana platformun bant genişliği kullanımı yüzde 50 oranında arttı. Ancak bu artışın sebebi insan okuyucular değil, AI botları. Üretken yapay zeka modellerini eğitmek için Wikipedia’nın zengin içerik havuzunu tarayan botlar, platformun altyapısını zorluyor. Bu botlar, Wikimedia Commons’taki görsellerden Wikipedia makalelerine kadar her türlü veriyi topluyor.
Yapay zekalar Wikipedia’da kazı yapıyor
Örneğin, eski ABD Başkanı Jimmy Carter’ın Aralık 2023’teki vefatı sonrası, kullanıcılar onun Ronald Reagan ile yaptığı başkanlık tartışmasının videosunu izlemek için Wikipedia’ya akın etti. İnsan trafiği, Wikimedia’nın sistemleri tarafından öngörülüp yönetilebiliyor. Ancak AI botları, insan okuyucular gibi belli başlı popüler içeriklere odaklanmak yerine, genellikle nadiren ziyaret edilen sayfalara da yöneliyor. Bu da Wikimedia’nın ana veri merkezlerini daha fazla zorlayarak ciddi maliyetler doğuruyor.
Vakfın detaylı incelemelerine göre, Wikipedia’nın kaynak tüketiminin yüzde 65’i botlardan geliyor. Bu durum, Wikipedia için sürekli bir baş ağrısı haline gelmiş durumda. Güvenlik ekipleri her gün yeni botları tespit edip engellemek zorunda kalırken bu darboğaz gerçek kullanıcılar için sayfa erişimini yavaşlatıyor.
Wikimedia Vakfı’na göre asıl sorun, bu yapay zeka şirketlerinin Wikipedia’dan aldığı içeriği uygun şekilde atıf yapmadan kullanmaları. Vakıf, bağışlarla ayakta kalan bir organizasyon olduğu için yeni kullanıcıların platforma katkıda bulunmasını teşvik etmeye çalışıyor. Ancak AI botları, bilgiyi alıp Wikipedia topluluğuna geri dönüş sağlamadığı için bu sürdürülebilir bir model oluşturmuyor. Firma halihazırda alternatif çözümler üzerinde çalışıyor.
