Yüksek enflasyon sebebiyle bankalarda artan nakit sıkıntıları, ATM’lerde yeni bir dönemi başlattı.
Şu anki ATM’lerde para çekme ve yatırma için ayrı bölmeler bulunmaktadır; ancak yatırılan paraların hemen çekilebilir olmaması nakit akışında aksamalara neden olmaktadır. Yeni nesil ATM’ler sayesinde yatırılan paralar anında sistemde görünür hale gelecek ve diğer müşteriler tarafından çekilebilecektir.
Başta İstanbul, Ankara ve İzmir olmak üzere birçok şehirde bu dönüşüm için çalışmalar başlatılmıştır. Bankalar, özellikle yoğun kullanılan ATM noktalarına yeni cihazlar yerleştirmeyi planlamaktadır.
Nakit Krizi İçin Çözüm
ATM’ler nakit ihtiyacına yetişememektedir. Bankalar, ATM’lere günde 3 kere nakit para koyarak, yüzde 75’i 200 TL’lik, yüzde 25’i ise 100 TL’lik şekilde nakit ihtiyacını karşılamaya çalışmaktadır.
Türkiye’deki yüksek enflasyon ve artan para ihtiyacı, bankaların ATM’lerde nakit dolaşımını sağlama kapasitesini zorlamıştır. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) yeni banknot basma kararını ertelemesiyle birlikte, bankalar çözümü teknolojiye yönelmekte bulmuştur.
Kapasite Sorunu
Türkiye genelinde 53 bin 566 ATM bulunmaktadır. Ortalama bir ATM, yaklaşık 15 bin 200 banknot kapasitesine sahip olmasına rağmen, bu kapasite artan fiyatlar ve nakit ihtiyacını karşılamada yetersiz kalmaktadır.
2015-2024 yılları arasında ATM sayısında yüzde 11 artış yaşanmasına rağmen, 200 TL’lik banknotların ödeme gücünün azalması, ATM’lerin daha sık dolum gerektirmesine neden olmuştur. Günümüzde, tüm ATM’ler tam kapasite dolu olduğunda dahi yalnızca 122 milyar TL nakit taşıyabilmektedir.
500 ve Bin TL’lik Banknotlar Gündemde
Türkiye’de gözler Merkez Bankasının alacağı kararlara çevrilmiştir. TL’nin değer kaybetmesiyle yaşanan kriz sebebiyle akla gelen uygulamalardan biri, 500 TL ve Bin TL’lik banknotlar basılmasıdır.
Ziraat Bankası Genel Müdür Yardımcısı Prof. Dr. Şenol Babuşçu, Merkez Bankası’nın 500 TL’lik banknotları basarak piyasaya süreceğini iddia etmektedir.
Babuşcu, 2025 yılının ilk aylarında yeni banknotların piyasada olacağını belirtmiştir.
